Szerszenie budzą respekt i nie bez powodu. Ich rozmiar, głośne bzyczenie i intensywne ubarwienie potrafią skutecznie przestraszyć każdego, kto natknie się na nie w ogrodzie, na działce czy w pobliżu domu. Ale czym właściwie różni się szerszeń od zwykłej osy? Czy każdy duży owad z żółtymi pasami to szerszeń?
Czym właściwie jest szerszeń?
Szerszeń europejski (łac. Vespa crabro) to największy przedstawiciel osowatych występujący w Polsce. Choć często kojarzy się z agresją, warto wiedzieć, że w naturalnych warunkach nie atakuje bez powodu. Swojego gniazda broni jednak zdecydowanie, dlatego tak ważne jest, by potrafić go rozpoznać i nie zbliżać się do siedlisk, jeśli nie ma takiej potrzeby.
Jak rozpoznać szerszenia? Główne cechy
Wygląd ciała – duży, masywny i wyrazisty
Dorosły szerszeń osiąga od 2 do nawet 3,5 cm długości, jest wyraźnie większy od osy (zwykle nie przekracza 1,5 cm). Samice i robotnice są podobnych rozmiarów, natomiast samce są nieco smuklejsze i mają dłuższe czułki.
Ciało szerszenia zbudowane jest z trzech głównych segmentów: głowy, tułowia i odwłoka, które są wyraźnie oddzielone. Charakteryzuje się silnym pancerzem chitynowym, który nadaje mu sztywność i dobrą ochronę mechaniczną.
Kolorystyka – nie tylko żółto-czarny
Wbrew obiegowej opinii szerszeń nie jest po prostu „większą osą”. Jego ubarwienie jest bardziej stonowane. Głowa i przednia część tułowia są czerwonobrązowe, a odwłok żółty z czarnymi, nieregularnymi pasami. Dzięki temu doświadczone oko z łatwością odróżni go od klasycznej osy, która ma wyraźniejsze, kontrastowe pasy na całym ciele.
Skrzydła i ruch
Skrzydła szerszenia są przezroczyste z lekkim brązowym zabarwieniem. W spoczynku są składane wzdłuż ciała. Jego lot jest dość głośny – słychać wyraźne buczenie, szczególnie gdy przelatuje blisko człowieka. To często pierwsza rzecz, która zwraca naszą uwagę jeszcze zanim zobaczymy samego owada.
Gdzie można spotkać szerszenie?
Szerszenie preferują miejsca ciche i osłonięte, z dala od ruchu ludzi. Gniazda budują najczęściej w dziuplach drzew, na strychach, w altanach, budynkach gospodarczych, rzadziej w ziemi. Gniazdo zbudowane jest z masy przypominającej papier, to efekt przeżuwania przez robotnice zebranych włókien roślinnych, zmieszanych ze śliną. Charakterystyczny szaro-beżowy „ul” o nieregularnym kształcie to właśnie ich dom.
Największą aktywność wykazują od maja do końca września. Są szczególnie widoczne w gorące dni i wieczorami, kiedy intensywnie poszukują pożywienia, głównie owadów, soków roślinnych i dojrzewających owoców.
Czy szerszeń jest niebezpieczny?
Szerszeń potrafi użądlić i jest wyposażony w silny aparat żądlący, który może wprowadzać do organizmu jad. Dla osoby zdrowej, bez alergii, użądlenie jest bolesne, ale zazwyczaj niegroźne, choć zdecydowanie bardziej dotkliwe niż użądlenie osy.
Trzeba jednak podkreślić: szerszenie nie atakują bez powodu. Jeśli nie zbliżamy się do ich gniazda i nie wykonujemy gwałtownych ruchów, raczej nie zaatakują. Problem pojawia się wtedy, gdy gniazdo znajduje się blisko domu lub w miejscu uczęszczanym przez ludzi – wtedy ryzyko użądlenia znacząco rośnie.
Jak odróżnić szerszenia od podobnych owadów?
Wiele osób myli szerszenia z dużymi osami lub trzmielami. Choć wszystkie te owady mogą wydawać się podobne, różnią się kilkoma cechami:
- Trzmiel – bardziej owłosiony, o bardziej zaokrąglonym ciele i cichszym locie. Mniej agresywny i nieco mniejszy.
- Osa – znacznie mniejsza, z wyraźnie żółto-czarnymi pasami, cieńsza i bardziej „zwinna”.
- Szerszeń azjatycki (Vespa velutina) – gatunek inwazyjny, którego nie należy mylić z europejskim. Jest ciemniejszy, z pomarańczowym czołem i czarnym tułowiem. W Polsce pojawia się rzadko, ale jego rozprzestrzenianie się jest ściśle monitorowane.
Co zrobić, jeśli znajdziesz gniazdo szerszeni?
W przypadku zauważenia gniazda szerszeni w pobliżu budynku mieszkalnego, nie próbuj usuwać go samodzielnie. Taka interwencja może być bardzo niebezpieczna – szerszenie bronią swojego gniazda zbiorowo i mogą zaatakować grupą. Nawet osoby bez alergii narażone są wtedy na poważne dolegliwości zdrowotne.
Najrozsądniejszym rozwiązaniem jest wezwanie profesjonalnej firmy DDD, która bezpiecznie usunie gniazdo i zadba o to, by szerszenie nie wróciły w to samo miejsce. Specjaliści mają odpowiedni sprzęt, środki ochrony osobistej i doświadczenie, które pozwala przeprowadzić zabieg skutecznie i bez ryzyka.
Szukasz pomocy w Warszawie? Zgłoś się do Alerobale
Jeśli podejrzewasz obecność szerszeni w swojej okolicy lub zauważyłeś gniazdo w pobliżu domu, nie ryzykuj na własną rękę. W Alerobale zajmujemy się profesjonalnym usuwaniem gniazd szerszeni i os na terenie Warszawy i okolic. Działamy szybko, skutecznie i bezpiecznie z poszanowaniem Twojego spokoju i zdrowia. Skontaktuj się z nami i zyskaj pewność, że problem zostanie rozwiązany fachowo i na stałe.